Niet alleen de sportieve omkadering van een topsporter is belangrijk, ook de ouders, broers en zussen en vrienden spelen een belangrijke rol in het leven van de topsporter. Dat betekent dat die personen ook een invloed zullen uitoefenen op de geleverde prestatie. Wanneer een sporter zonder zorgen en met volle focus de wedstrijd of training kan aanvangen, is de kans een pak groter dat er een beter resultaat uit zal komen.
Daarom ontwikkelden een aantal sportpsychologen in opdracht van Sport Vlaanderen een mental matrix voor ouders, gericht op tien specifieke onderwerpen. Per onderwerp werd niet alleen een cartoon, maar ook vier uitgebreide onderdelen (test jezelf, actie, in de kijker en meer weten) die vanaf nu ook online zullen komen zodat je als ouder zelf ook aan de slag kan gaan:
(Klik op de cartoon en ga naar de website van Sport Vlaanderen om meer te weten te komen, filmpjes te bekijken, jezelf te kunnen testen...)
Olympische ouders knippen de navelstreng door!
Tips:
- Hoe sneller kinderen dingen allen kunnen, hoe beter voor hun zelfvertrouwen en topsportresultaten.
- Je kan je kind in topsport niet in alles leiden, het moet zijn eigen traject (door)maken.
- Het geeft niet als je kind fouten maakt, zolang het opstaat, leert en verder doorgaat.
Je kind is meer dan een topsporttalent alleen!
Tips:
- Bij topsport komt sport op de eerste plaats, maar een brede basis is nodig voor een goed evenwicht: spreek dus ook elke dag over andere dingen.
- Maak op vrije dagen ook ruimte voor andere interesses en hobby's van je kind.
- Je familie blijft graag op de hoogte van de topsportprestaties van je kind? Vertel hen ook over zijn/haar andere talenten.
Talentvolle jonderen doen het zelf!
Tips:
- Los de moeilijkheden niet zomaar op voor je kind, maar help het ontdekken hoe het zelf de eigen problemen kan oplossen.
- Leren doen kinderen door vallen en opstaan, niet door te verhinderen dat ze vallen.
- Geef het goede voorbeeld en geef je kind de ruimte om zijn/haar traject te volgen in zijn/haar eigen stijl.
Stimuleer zelfzorg ten top!
Tips:
- Gericht rusten is ook trainen! Zie er mee op toe dat je kind voldoende recupereert, want een elastiek rekt maar tot zover hij knapt. Hou een langetermijnperspectief voor ogen.
- Evenwichtige voeding is niet alleen belangrijk voor de sportcarrière van je kind heel je gezin is erbij gebaat. Steun je zoon/dochter bij het maken van de juiste keuzes, ook in het weekend.Help ze bij dit uitdagend leerproces!
- Een blessure? Geef vertrouwen aan de trainers en de medische staf. Als je vragen hebt rond herstel en wederoptreden, overleg dan voldoende met alle betrokkenen.
De reis naar de top gebeurt samen!
Tips:
- Zowel de coach als jij als ouder geven om de ontwikkeling van je kind, zowel op sportief als op persoonlijk vlak. Het hoeft geen onderlinge competitie te worden.
- Zoek een relatie met de coach die voor beide partijen werkt: maak afspraken, vraag feedback over je gedrag, durf vragen stellen. Sta ook open voor vragen of opmerkingen van hun kant.
- De federatie, de school, de trainers, thuis,... hoe meer al die partijen op één lijn zitten, hoe comfortabeler voor de sporter. Communiceer daarom efficiënt, opbouwend en gedoseerd.
Topouder is verschillend van topcoach!
Tips:
- Laat je kind toe om op zijn/haar manier toe te leven naar de wedstrijd. Geef input wanneer gevraagd en ruimte wanneer nodig.
- Bespreek open met je zoon/dochter welke steun hij/zij van je verlangt tijdens de wedstrijd: zwijgen, aanmoedigingen of tips?
- Jouw evaluatie meteen na de wedstrijd is vaak verwarrend voor je kind. Biedt een luisterend oor, maar laat de analyse over aan de coach en je kind.
Over de top stimuleren?! Hou het gewoon!
Tips:
- Je kind een tijdje niet gezien? Overdaad schaadt, en dat geldt zowel op vlak van aandacht, beloningen, eten, vertroetelen, , verzorgen,... Hou de topsportlevensstijl aan.
- Echt heel gewoon lekker thuis binnen het gezin kan wonderen doen om te recupereren en helemaal op te laden.
- Topprestatie geleverd? Eentje in de rij van vele die hopelijk nog mogen komen, blijf met beide voeten op de grond!
Plezier en resultaten: topsportingrediënten in evenwicht
Tips:
- Als je als ouder teveel belang hecht aan enkel de resultaten, leg je extra druk en creëer je een voedingsbodem voor faalangst, problemen met zelfvertrouwen en... slechte resultaten.
- Mindere prestaties, falen of verlies zijn een deel van de weg naar de top. Help relativeren, bekijk prestaties op lange termijn, blijf optimistisch en steunend.
- Ups en downs horen erbij, maar hou een vinger aan de pols: Hoe voelt je kind zich? Plezier, passie en motivatie blijven tijdens de hele loopbaan nodig om tot topprestaties te komen.
Topsport is Emotie: Ga er goed mee om!
Tips:
- Heb je last van eigen felle emoties? Adem in... Adem uit... Je kind hoeft geen last te hebben van jouw emoties.
- Emoties verkleuren je kijk en manier van communiceren. Wacht 24 uur met reageren en stel jezelf de vraag: wat gebeurde er nu eigenlijk echt?
- Toon empathie en breng begrip op voor de emotionele ups en downs die je kind meemaakt in zijn/haar streven naar topprestaties.
Topsport is... steunen door dik en dun.
Tips:
- Soms eens winnen, soms een verliezen. Hoort er allemaal bij. Steun je sporter in goede en kwade dagen.
- Zorg dat je kind bij jou terecht kan wanneer het moeilijk gaat. Door gewoon erbij te zitten, te zwijgen en te luisteren geef je al heel wat waardering en steun.
- Maak een onderscheid tussen wie je kind is en hoe het zich gedraagt. Gedrag kan je afkeuren, maar het gevoel van onvoorwaardelijke liefde moet blijven.
- Ook anderen kunnen de prestaties van je kind afkeuren. Vang je sporter op als het gebukt gaat onder andermans kritiek. Het gevoel van steun door dik en dun maakt de motivatie sterker.
Bron: Sport Vlaanderen
