02-08-2023 · Kris van Loo voor Paardensport Vlaanderen · Paardenfotograaf
Een tiener schept mest uit de weiden terwijl de minipaardjes toekijken. ‘Ze kennen me al goed’, vertelt de jongen: ‘als ik hier toekom, beginnen ze te hinniken. Het mooiste moment van de dag.’
Die bewuste jongen leefde tot voor kort op zijn kamer, sociaal geïsoleerd, weg van alle prikkels van de buitenwereld. Toen op de revalidatieweide een eerste veulentje werd geboren, werd er een veulenborrel georganiseerd voor de buren. De ouders namen hun zoon mee. Er ging een nieuwe wereld voor hem open, een wereld van paarden die hem aanvaarden.
Het is slechts één voorbeeld van zovelen die herleven in de revalidatieweide van Marc Herremans (50), de triatleet die in 2002 na een val in een rolstoel terechtkwam. Het bleek geen handicap, integendeel. Marc Herremans won enkele jaren later de Iron Man van Hawaï en zet zich met talrijke initiateven in voor lotgenoten. ‘In het leven heb je twee handen, één om jezelf te helpen, de andere om anderen te helpen’, zegt Marc Herremans. Ik volg mijn hart, voegt hij daar aan toe en dat vertaalde zich onder andere in Athletes for Hope en To Walk Again, dat iedereen met een fysieke beperking wil helpen met het benutten van zijn/haar maximale mogelijkheden via sport en beweging. To Walk Again staat voor hoop en hoop doet revalideren.
Jonge talentvolle atleten krijgen alle kansen om een mooi leven op te bouwen. Heel wat kinderen op deze planeet hebben dat geluk evenwel niet. Kinderen met bijvoorbeeld een ruggenmergletsel of spierziekte zijn genoodzaakt om dagelijks te revalideren, enkel en alleen al om medische complicaties te voorkomen. Doordrukwonden, spierverkortingen, artrose, trombose, zenuwpijnen,….. Een lichaam is niet gemaakt om stil te zitten, en al zeker niet dat van een kind in volle groei. Binnen To Walk Again proberen we zoveel mogelijk verschillende sportkampen aan te bieden en met Athletes For Hope zetten we ons in voor de aankoop van een staprobot. Zo willen we dankzij de combinatie van sportkampen en staprevalidatie deze gezondheidsproblemen voorkomen. Op langere termijn willen we het lichaam van de kinderen versterken, zodat ze in de toekomst een nieuw medisch project kunnen aangaan.
‘Bij ons komt de mens dankzij het paard in harmonie met de natuur
Uit die projecten groeide de revalidatieweide in Wuustwezel. Een idee dat ontstond tijdens corona. ‘Niemand is gemaakt om constant binnen te zitten. Ik ben daar het sprekend voorbeeld van. Ik zag tijdens één van mijn fietstochten toevallig deze weide met een bordje ‘Te Koop’ op. De rest is geschiedenis. We hebben dit gecreëerd samen met vrienden en vrijwilligers. Paarden, natuur en buitenlucht. Missen we dat niet allemaal een beetje? En zijn we de kracht van die elementen niet wat vergeten? Ik denk het, te oordelen naar de reacties’, glimlacht Marc: ‘Bij ons komt de mens dankzij het paard in harmonie met de natuur. Voor velen een verademing, want dat is aan het vervagen. De connectie met de natuur is eens iets anders dan de connectie met je smartphone.’
‘De connectie met de natuur is eens iets anders dan de connectie met je smartphone’‘
‘Tijdens corona besefte ik nog meer dat buiten spelen niet voor iedereen evident is. Ik dacht ook spontaan aan mensen die weken, maanden, zelfs jaren revalideren. Dat gebeurt altijd in een ziekenhuiscontext. Die twee gedachten deden mij dromen van een plek in de natuur waar mensen even geen patiënten zijn. Zo hebben we een staprobot waarmee kinderen kunnen stappen in de natuur, tussen de paarden, terwijl de vogeltjes fluiten. Een heel andere setting dan een ziekenhuiszaal.
Paarden zien geen beperkingen
De hoofdrol van de revalidatieweide wordt gespeeld door een tiental minipaardjes en enkele ezeltjes. ‘Ik heb een hart voor paarden. Ik heb me daar vroeger nooit in verdiept. Dat veranderde door de revalidatieweide. Ik zocht een meerwaarde en vond dat bij de paarden. Zij hebben een ontegensprekelijke toegevoegde waarde voor de mens. Zij geven op een emotioneel neutrale manier feedback. Paarden zien geen beperkingen en oordelen niet, wat impliceert dat iedereen zichzelf kan zijn. Daarom stellen we onze revalidatieweide open voor iedereen. Kinderen en volwassenen met een fysieke en/of mentale beperking genieten hier zichtbaar van. En niet onbelangrijk, het is gratis. Zo bereiken we ook kansarme kinderen. Dit project moest laagdrempelig zijn, zonder barrières.’
Paarden zien geen autisme, ze zien een mens
‘In de buurt is een school voor buitengewoon onderwijs , waar veel kinderen met autisme zitten. Voor hen is de revalidatieweide een openbaring en een moment waar ze tot rust komen.’
Paarden en mensen met autisme hebben allebei behoefte aan voorspelbaarheid en veiligheid. Ze zijn gevoelig voor verandering in hun vertrouwde omgeving en zo zijn er nog tal van voorbeelden van overeenkomsten. Met andere woorden, paarden en mensen met ASS (autismespectrumstoornis) zien de wereld op dezelfde manier. Daarom begrijpen ze elkaar en zien paarden geen autisme, ze zien een mens. Er is een onvoorwaardelijke aanvaarding van het paard naar de mens toe en net dat is waardevol en kan quasi niet geëvenaard worden door een andere mens of therapeut.
Een kind met een paard zien lachen doet je relativeren
Het ontwikkelen van een relatie met mensen begint met een positieve relatie met jezelf. Daarbij speelt (zelf)vertrouwen een voorname rolVeel kinderen met een mentale beperking hebben weinig zelfvertrouwen. De connectie met een paard versterkt hun zelfvertrouwen. Gewoon gaan wandelen met een paard aan de hand in de natuur laat hen openbloeien. Paarden poetsen, manen vlechten, zowel de kinderen als de paarden genieten ervan. Dat is vaak heel emotioneel, er komen kansarme kinderen uit de stad die op de revalidatieweide voor het eerst kennismaken met een paard en tijdens de wandelingen voor het eerst een boerderij zien.
Met een paard ben je in het hier en nu, en denk je niet aan de miserie van gisteren en de obstakels van morgen
‘Ik heb al veel meegemaakt, positieve en negatieve ervaringen verwerkt. Als ik hier ben, word ik één met de paarden en denk ik aan niks. Met een paard ben je in het hier en nu, en denk je niet aan de miserie van gisteren en de obstakels van morgen. Ik heb nu ook een dochter die wil paardrijden. Allemaal goed, maar waar vinden we de tijd? Ik ben met drie kinderen nu al een taxibedrijf’, glimlacht Marc Herremans.
De revalidatieweide telt naast enkele ezeltjes elf minipaardjes en een hengst. Die zorgde er voor dat dit jaar het eerste veulentje werd geboren. De eerste van onze eigen kudde, zegt Marc trots: ‘dat veulentje gaat al op de schoot van de kinderen liggen. Dat wordt een ideaal revalidatiepaard. Bedoeling is dat we zo elk jaar één veulen krijgen.’
De paarden en ezeltjes van de revalidatieweide hebben allemaal een peter. Bedrijven en verenigingen, nemen het peterschap van een paard op zich. Zo staan zij in voor de voeding, ontworming en verzorgen van hun therapiepaard.
‘Agendabeheer is misschien wel het moeilijkste onderdeel. Kinderen met autisme kunnen niet tegen veel prikkels, wat impliceert dat we nooit met grote groepen werken. En we willen niemand uitsluiten. Lotte is kinesist en begeleidt de kinderen in hun staprevalidatie. We hebben tussen de weiden een verhard pad aangelegd waar ze met behulp van de staprobot kunnen stappen met de paardjes.
Naast Marc en Lotte is ook Jan betrokken bij de revalidatieweide. Hij werkte vroeger met mensen met een beperking en zet zich nu in voor de praktische organisatie. Hij beheert de agenda en die puilt uit.
Marc Herremans is een bezige bij: recent reed hij tijdens de Tour de France met zijn handbike samen met een 40-tal slachtoffers van terreuraanslagen de iconische Grand Colombier op. ‘Als ik kan helpen doe ik dat gewoon’, besluit Marc Herremans.
